Satranç Nasıl Oynanır?

  

Satranç Nasıl Oynanır?

 

6 çeşit taşın her biri farklı şekilde hareket eder. Taşlar diğer taşların olduğu karelerden geçemez (sadece atlar diğer taşların üzerinden atlayabilir) ve kendi taşlarının olduğu bir kareye asla yerleşemezler. Öte yandan taşlarınız, rakibin taşlarından birinin olduğu bir kareye yerleşerek, rakibin taşını oyun dışı bırakabilirler. Taşlar genellikle, daha sonraki hamlelerde rakibin taşlarını (rakip taşların bulundukları karelere yerleşip, onların yerini alarak) oyun dışı bırakabilecekleri karelere, kendi taşlarını rakibin oyun dışı bırakma tehditlerine karşı savunabilecekleri karelere, veya oyundaki önemli karelere hakim olabilecekleri karelere yerleştirilirler.

Satrançta Şah Nasıl Hareket Eder

Şah en önemli taştır, ama aynı zamanda en zayıf taşlardan biridir. Şah herhangi bir yönde - aşağı, yukarı, yanlara ve çapraz - sadece bir kare ilerleyebilir. Şah asla şah çekilmiş olacağı bir konuma (ele geçirileceği bir kareye) ilerleyemez. Şahın başka bir taş tarafından tehdit edilmesi "şah çekmek" olarak adlandırılır.

Satrançta Vezir Nasıl Hareket Eder

Vezir en güçlü taştır. Herhangi bir yönde doğrudan - ileri, geri, yanlara veya çapraz olarak - kendi taşlarından herhangi birisinin üzerinden geçmeden mümkün olduğunca ilerleyebilir. Tüm taşlar gibi eğer vezir de rakibin bir taşını ele geçirirse hamlesi sona erer. Beyaz vezirin siyah veziri nasıl ele geçirdiğine ve daha sonra siyah şahın nasıl hareket etmek zorunda kaldığına dikkat edin.

Satrançta Kale Nasıl Hareket Eder

Kale istediği kadar ilerleyebilir ancak sadece ileriye, geriye ve yanlara doğru. Kaleler birbirlerini korudukları ve birlikte çalıştıkları zaman özellikle güçlü olan taşlardır!

Satrançta Fil Nasıl Hareket Eder

Fil sadece çapraz yönde olmak kaydıyla istediği kadar ilerleyebilir. Her fil bir renk (açık veya koyu) üzerinde başlar ve her zaman bu renk üzerinde kalmalıdır. Filler birbirlerinin zayıflıklarını kapattıkları için birlikte iyi çalışırlar.

 

 

Satrançta At Nasıl Hareket Eder

Atlar diğer taşlardan çok farklı bir şekilde hareket ederler – tıpkı bir "L" harfi gibi bir yönde iki kare ve daha sonra 90 derecelik bir açıda bir kare daha giderler. Atlar aynı zamanda diğer taşların üzerinden hareket edebilen tek taştır.

Satrançta Er Nasıl Hareket Eder

Piyonlar sıradışıdır çünkü farklı şekilde hareket eder ve taş ele geçirirler: ileriye doğru hareket ederler ama rakip taşı çarpraz olarak ele geçirirler. Piyonlar ileriye doğru iki kare hareket edebilecekleri ilk hamleleri dışında bir seferde sadece ileriye doğru bir kare hareket edebilirler. Piyonlar sadece çarpraz olarak bir kare önlerinde bulunan bir taşı ele geçirebilirler. Hiçbir zaman geriye doğru hareket edemez veya taş ele geçiremezler. Bir piyonun hemen önünde başka bir taş varsa onu geçemez ya da ele geçiremez.

 

Satrançta Erler Nasıl Terfi Ettirilir?

Erlerin başka bir özel yeteneği de, bir erin tahtanın diğer tarafına ulaşması durumunda başka herhangi bir satranç taşına dönüşebilmesidir (erlerin terfi edebilmesi denir).Bir er herhangi bir taşa terfi ettirilebilir. Erlerin sadece daha önce ele geçirilmiş bir taşa terfi ettirilebileceklerine dair yaygın ama yanlış bir kanı oluşmuştur. Bu doğru DEĞİLDİR. Erler genellikle vezire terfi ettirilir. Sadece erler terfi ettirilebilir.

Satrançta "Geçerken Alma" Nasıl Uygulanır

Erlerle ilgili son kural Fransızcası "en passant", olarak ifade edilen, bizim "geçerken alma" olarak adlandırdığımız hamledir. Eğer bir er ilk hamlesinde iki kare ilerlerse ve bu şekilde rakip erlerden birinin yanına gelirse (diğer erin onu ele geçirme imkanından etkin bir şekilde kaçarsa) rakip er, yanına gelen eri geçerken ele geçirme hakkına sahip olur.Bu özel hamle ilk er hareket ettikten hemen sonra yapılmalıdır, aksi halde onu geçerken ele geçirme hakkı ortadan kalkar.

Satrançta Rok Nasıl Yapılır

Satrançtaki diğer bir özel kural da rok atmak olarak adlandırılır. Bu hamle iki önemli şeyi tek hamlede yapmanızı sağlar: Şahınızı güvenli (olacağını umduğunuz) bir kareye yerleştirmek ve kaleyi köşesinden çıkarıp oyuna sokmak. Hamle sırası kendisinde olduğunda bir oyuncu şahını sağa veya sola doğru iki kare ilerletebilir ve ardından şahın ilerlediği taraftaki köşede bulunan kaleyi, şahın diğer tarafındaki en yakın kareye taşır. (Aşağıdaki örneğe bakınız). Bununla birlikte rok yapmak için şu şartların sağlanması gereklidir:

• bu, o şahla yapılan henüz ilk hamle olmalıdır
• bu, o kaleyle yapılan henüz ilk hamle olmalıdır
• rok için şah ve kale arasında hiçbir taş olmamalıdır
• Şah tehdit altında olamaz ya da tehdit altındaki kareden geçemez

Bir tarafa doğru rok yaptığınızda şahın tahtanın kenarına diğer tarafa yapılan roka göre daha yakın olduğuna dikkat edin. Buna "kısa rok" yapmak denir. Vezirin oyuna başladığı kareye doğru rok yapmak için "uzun rok" yapmak tabiri kullanılır. Hangi tarafa rok yapılırsa yapılsın, rok sırasında şah her zaman sadece iki kare ilerler.

Satrançta Rakip Nasıl Mat Edilir?

Oyunun amacı rakibin şahını mat etmektir. Bu, rakibin şahının tehdit edildiği ve rakibin şahının bu tehditten kaçamadığı durumlarda gerçekleşir. Bir şahın tehditten kaçabilmesi için sadece üç yol vardır:

• Tehdit edilmeyen bir kareye oynamak (ancak rok yapamaz!),
• başka bir taşı araya koyarak tehditi engellemek
• veya şahı tehdit eden taşı ele geçirmek.

Eğer bir şah, mattan kaçamazsa oyun biter. Satranç geleneklerine göre bu durumda rakip şah ele geçirilmez veya tahtadan çıkarılmaz, sadece oyunun bittiği ilan edilir.

Bir Satranç Oyunu Nasıl Berabere Biter?

Bazen satranç oyunları bir kazanan olmadan yani beraberlikle sonuçlanır. Bir satranç oyununun beraberlikle sonuçlanması için 5 neden vardır:

• Hamle sırası kendisinde olan oyuncunun şahının tehdit altında OLMADIĞI fakat başka bir geçerli hamlesinin de bulunmadığı durumda, pozisyon çıkmaza girer ve pat olur.
• Oyuncular basitçe bir beraberlikte anlaşabilir ve oynamayı bırakabilirler
• Bir şah mata zorlamak için tahtada yeterli taş yok (örnek: bir şah ve bir file karşı bir şah)
• Tahtada tam olarak aynı pozisyon üç kez tekrarlanırsa (arka arkaya olması zorunlu değildir) bir oyuncu beraberlik ilan eder
• Hiçbir oyuncunun bir piyon hamlesi yapmadığı ya da bir taş almadığı ardışık elli hamle oynandı

Şahınızı Koruyun

• Tahtanın köşeleri genelde daha güvenli olduğu için şahınızı tahtanın köşelerine doğru götürün. Rok atmayı geciktirmeyin. Genellikle mümkün olduğunca çabuk rok yapmalısınız. Unutmayın, eğer önce siz mat olursanız, rakibinizi mat etmeye ne kadar yaklaşmış olduğunuzun hiçbir önemi kalmaz!

Taşlarınızı Karşılıksız Olarak Rakibinize Bırakmayın

• Taşlarınızı dikkatsizce kaybetmeyin! Her taş değerlidir ve rakibi mat edecek taşlar olmadan bir maçı kazanamazsınız. Her satranç taşının nispi değerini takip etmek için çoğu oyuncunun kullandığı basit bir sistem vardır. Satranç taşlarının değeri nedir?

  • Bir piyon 1 puan değerindedir
  • Bir at 3 puan değerindedir
  • Bir fil 3 puan değerindedir
  • Bir kale 5 puan değerindedir
  • Bir vezir 9 puan değerindedir
  • Şah sonsuz değerlidir

  Oyunun sonunda bu puanların hiçbir önemi yoktur – bu sadece oynarken karar verebilmek için kullanabileceğiniz, ne zaman bir taşı alacağınıza, ne zaman rakibinizle taş değiş tokuşu yapacağınıza veya başka hamleler yapacağınıza karar vermenize yardım eden bir sistemdir.

Satranç Tahtasının Merkezini Kontrol Edin

• Taşlarınız ve piyonlarınızla tahtanın merkezine hakim olmaya çalışmalısınız. Merkeze hakim olursanız taşlarınızı oynatmak için daha çok yer bulur ve rakibinizin taşları için iyi kareler bulmasını zorlaştırırsınız. Yukarıdaki örnekte beyaz merkeze hakim olmak için iyi hamleler yaparken siyah kötü hamleler yapmaktadır.

Tüm Satranç Taşlarınızı Kullanın

• Yukarıdaki örnekte beyaz tüm taşlarını oyuna soktu! Tahtanın ilk sırasında dururken taşlarınız size hiçbir fayda sağlamaz. Taşlarınızın tümünü geliştirmeye çalışın ki rakip şaha saldıracağınız zaman kullanabileceğiniz daha çok taş olsun. Saldırmak için bir veya iki taş kullanmak güçlü bir rakibe karşı işe yaramaz.